Uzman erbaş yönetmeliği dahilinde güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması , bilindiği üzere, Türk Silahlı Kuvvetlerimizin (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dâhil) bünyesinde Genelkurmay Başkanlığınca lüzum görülen erbaş ve er kadroları nezdinde görev yapmakta olan pek çok Uzman Er ve Erbaş bulunmaktadır. Ülkemiz ordusunda vatan savunmasına hizmet etmekte olan ve bu kadrolarda görevlendirilen askerlerimizin de bu kadrolara yerleştirilebilmesi açısından pek çok farklı düzenleme ve sınırlama bulunmaktadır. Adaylar pek çok farklı kriterde değerlendirilmekte ve bu kapsamda zaman zaman başvurular olumsuz sonuçlandırılabilmektedir. Bu makalemizde değineceğimiz konumuzda da Türk Silahlı Kuvvetlerimizin (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dâhil olmak üzere) bünyesinde görev yapmayı arzulayan genç arkadaşlarımızın karşılaşmış olduğu Güvenlik Soruşturması kriterini inceleyeceğiz.
Güvenlik Soruşturması Nedir?
6191 Sayılı Erbaş ve Er Kanunumuz 3.Madde 3-f bendinde açıklandığı üzere;
- Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış olmak; güvenlik soruşturmasının sonucunun henüz gelmediği hallerde arşiv araştırması olumlu sonuçlanmış olmak.
Kanun koyucumuz tarafından hayata geçirilmiş ilgili madde dahilinde, Uzman Er/Erbaş olarak görev yapmak üzere Sözleşmeli Personel olarak istihdam edilmek isteyen her Türk Vatandaşı hakkında Güvenlik Soruşturmasının olumlu şekilde sonuçlanmış olması gerekmektedir. İlgili mevzuatlara da değinmek gerekirse;
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nun 19. maddesinde yer alan; “Personelde aranacak nitelikler, müracaat şekli ve zamanı, müracaatın kabul edilmesi, sözleşmenin yapılması ve feshedilmesi sebepleri, verilecek sicilin şekil ve usulleri görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe halleri ve bunlara yapılacak işlem şekli, sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak esaslar, uzman onbaşıların uzman çavuş olabilmeleri için gerekli şartlar, astsubay sınıfına geçirilecekler için uygulanacak esaslar, astlık üstlük münasebetleri ile bu hususlardaki işlem şekli ve ilgili diğer hususlar kanunun yürürlüğe girmesini takip eden 6 ay içerisinde Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca müştereken çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.” hükmüne istinaden 20/09/2005 tarih ve 20942 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Uzman Erbaş Yönetmeliği’nin “Personelde aranacak nitelikler” başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde; “(Değişik:RG-4/2/2017-29969) İcra edilen temel askerlik eğitimini başarıyla tamamlayanlardan güvenlik soruşturması uygun olmak veya ilk atamaları doğrudan doğruya kıt’a veya birliklere yapılan uzman erbaşlar için güvenlik soruşturması uygun olmak.” hükmü yer almıştır.
4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 1.maddesinde; “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması; kamu kurum ve kuruluşlarında, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılır. Devletin güvenliğini, ulusun varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerinin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak merciler ve üst kademe yöneticilerinin kimler olduğu Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.” hükmüne yer verilmektedir.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin amacını düzenleyen 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarını belirlemek, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını düzenlemektir.” hükmü düzenlenmekte ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasında gözetilecek genel ilkeler ve uyulacak genel esaslar hakkında kurallara yer verilmektedir.
Her ne kadar kanun koyucu tarafından mevzuata eklenen Güvenlik Soruşturmasının Olumlu Sonuçlanması kriteri şartı eklenmiş ise de idarenin yetkili kurumları tarafından gerçekleştirilen Güvenlik Soruşturmaları gerekçesiz şekilde olumsuz sonuçlandırılabilmektedir. Bu durumu belki de en iyi şekilde müvekkilimiz lehine sonuçlandırdığımız bir davaya ilişkin karar ile izah edebiliriz. Davamızın esasını, müvekkilimizin Uzman Er/Erbaş Yönetmeliği ve 6191 Sayılı Uzman Er ve Erbaş Kanunu dahilinde şart koşulmuş tüm kriterleri karşılamasına rağmen hakkında gerçekleştirilen güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması sebebiyle Atanmaması İşleminin İptali talebimiz teşkil etmektedir. Dava içeriğine ve talebimize aşağıda paylaştığımız Ankara 13.İdare Mahkemesi tarafından verilen karar metni ile sunmaktayız. Kişisel Verilerin Gizliliği prensipleri gereği kişiler anonim hale getirilmiştir.
Güvenlik Soruşturmasının Olumsuz Gelmesi Durumunda Ne Yapılabilir?
Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanmış ve bu sebeple de yaptıkları başvuruları reddedilen adaylar bu ret kararının kendilerine tebliğinden itibaren 60 Gün içerisinde kararı veren idare aleyhine ilgili kararın İptali talebini ihtiva eder nitelikte dava açma imkanına sahiptirler.
T.C ANKARA 13.İDARE MAHKEMESİNE
ESAS NO : 2019/2324
KARAR NO : 2020/1067
DAVACI :
VEKİLİ : AV. CEYHUN GÜVEL – (e-tebligat)
DAVALI : JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI /ANKARA
VEKİLİ : AV. – Aynı Adreste
DAVANIN ÖZETİ : Davacı tarafından, Jandarma Genel Komutanlığı’nca uzman erbaş temini kapsamında yapılan sınavlarda başarılı olmasına karşın hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda Uzman Erbaş Yönetmeliğinin 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde aranan şartı taşımadığından bahisle adaylık işlemlerinin sonlandırılarak atanmaması yönünde tesis edilen işlemin; uzman erbaş adaylığına engel bir durumunun bulunmadığı, dolayısıyla hukuka ve mevzuata aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Güvenlik soruşturması sonucunda elde edilen bilgilerin değerlendirildiği ve davacının adaylığının sonlandırıldığı, emniyet ve asayişe dair görevlerin yürütüldüğü dikkate alındığında idarenin takdir hakkının bulunduğu, tesis edilen işlemin mevzuata ve hukuka uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Ankara 13. İdare Mahkemesi’nce dava dosyası incelenerek işin esası hakkında gereği görüşüldü:
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nun 19. maddesinde yer alan; “Personelde aranacak nitelikler, müracaat şekli ve zamanı, müracaatın kabul edilmesi, sözleşmenin yapılması ve feshedilmesi sebepleri, verilecek sicilin şekil ve usulleri görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe halleri ve bunlara yapılacak işlem şekli, sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak esaslar, uzman onbaşıların uzman çavuş olabilmeleri için gerekli şartlar, astsubay sınıfına geçirilecekler için uygulanacak esaslar, astlık üstlük münasebetleri ile bu hususlardaki işlem şekli ve ilgili diğer hususlar kanunun yürürlüğe girmesini takip eden 6 ay içerisinde Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca müştereken çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir.” hükmüne istinaden 20/09/2005 tarih ve 20942 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Uzman Erbaş Yönetmeliği’nin “Personelde aranacak nitelikler” başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde; “(Değişik:RG-4/2/2017-29969) İcra edilen temel askerlik eğitimini başarıyla tamamlayanlardan güvenlik soruşturması uygun olmak veya ilk atamaları doğrudan doğruya kıt’a veya birliklere yapılan uzman erbaşlar için güvenlik soruşturması uygun olmak.” hükmü yer almıştır.
4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 1.maddesinde; “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması; kamu kurum ve kuruluşlarında, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılır. Devletin güvenliğini, ulusun varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerinin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak merciler ve üst kademe yöneticilerinin kimler olduğu Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.” hükmüne yer verilmektedir.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin amacını düzenleyen 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarını belirlemek, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını düzenlemektir.” hükmü düzenlenmekte ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasında gözetilecek genel ilkeler ve uyulacak genel esaslar hakkında kurallara yer verilmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, Jandarma Genel Komutanlığı’nca yapılan sözleşmeli uzman erbaş alımı sınavlarında başarılı olan davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturması neticesinde “…şahsın abisi …….’in FETÖ/PDY terör örgütü mensuplarının örgüt içi haberleşmede kullandıkları Bylock isimli haberleşme programına ait abone listesinde adının geçtiği, yürütülen soruşturmalar kapsamında 2017 yılında tutuklandığı” şeklinde bilgi elde edildiği, temin edilen bilgi ve belgelerin ilgili komisyonca değerlendirilmesi üzerine güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle atamasının yapılmaması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkememizce UYAP üzerinden yapılan incelemede, Mersin 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2017……. Esas sayılı dosyasında “Silahlı Terör Örgütüne Üye Olma” suçunu işlediği gerekçesiyle davacının abisi hakkında yapılan yargılama sonucunda 11/01/2018 tarih ve 2018/…. sayılı “BERAAT” kararının verildiği, anılan kararda hükmün gerekçesi olarak; “(…)sanığın aşamalardaki savunmalarında söz konusu programı kullanmadığı belirtmesi, sanığın savunmasını doğrular ve destekler nitelikteki Mersin Cumhuriyet Başsavcılığının 28/12/2017 tarihli yazısında Ankara C. Başsavcılığının 27/12/2017 tarihli 2016/18056 soruşturma sayılı yazısıyla 11480 kişinin Bylock kullanıcısı olmadığına dair yazı cevabı ile yine söz konusu kayıtların incelenmesinde sanığın ağabeyine ait olan ve kendisi tarafından kullanılan 0 531 *** ** ** numaralı hattı Bylock listesinden çıkarılan listede yer alması, Mahkememizin 04/01/2018 tarihli tutanağında da söz konusu sanığın kullanmış olduğu telefon hattının Bylock listesinden çıkarıldığına ilişkin tespiti ile sanığın FETÖ/PDY silahlı terör örgütü mensuplarının kullanması amacıyla oluşturulan ve münhasıran bu suç örgüt mensupları tarafından kullanıldığı tespit edilen ByLock iletişim sistemini kullanmadığının anlaşıldığı ve bu şekilde tüm dosya kapsamı da gözetilerek sanığın üzerine atılı suçu işlemediğinin sabit olması nedeniyle CMK.nın 223/2-b maddesi gereğince beraatine(…)” ifadelerine yer verildiği, söz konusu beraat kararının da istinaf edilmeyerek 19/01/2018 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
Bu durumda, davacının abisi hakkında yapılan ceza yargılamasında Bylock iletişim sistemini kullanmadığı hususunun tespiti suretiyle beraat kararının verildiği, dolayısıyla davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmasına esas teşkil eden tespitin dayanaksız kaldığı, ayrıca UYAP üzerinden yapılan sorgulamada davacı hakkında devam etmekte olan herhangi bir soruşturma ve kovuşturma bilgisine rastlanmadığı, davalı idarece davacının güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanmasına sebep olacak başkaca bir tespit, bilgi ve belgenin de dosyaya sunulmadığı anlaşıldığından, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle davacının atamasının yapılmaması yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 171,85-TL yargılama gideri ile kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin talep edilmemesi halinde kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne istinaf yolu açık olmak üzere, 09/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Hukuki hizmet almak için Mersin Avukat ofislerini ziyaret edebilirsiniz.
